Η ακράτεια ούρων ορίζεται ως το παράπονο για οποιαδήποτε ακούσια απώλεια ούρων. Παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ακράτειας αυξάνει με την ηλικία, άτομα όλων των ηλικιών μπορεί να την εμφανίσουν. Επιπλέον, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η ακράτεια δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως φυσικό επακόλουθο της γήρανσης. Γενικά οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ακράτεια σε σύγκριση με τους άντρες.
Δυστυχώς πολλοί άνθρωποι αισθάνονται αμηχανία και ντροπή όταν εμφανίζουν ακράτεια και αρνούνται να συζητήσουν το θέμα αυτό ακόμη και με τον/την γιατρό τους. Είναι απολύτως απαραίτητο να ζητήσετε ιατρική συμβουλή και φροντίδα όταν η ακράτεια ούρων είναι συχνή και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής σας.
Το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα, ενώ στους άνδρες περιλαμβάνει και τον προστάτη. Σε φυσιολογικές συνθήκες τα ούρα παράγονται στους νεφρούς και αποθηκεύονται στην ουροδόχο κύστη μέχρι τη στιγμή της ούρησης. Για τη φυσιολογική αποθήκευση των ούρων είναι απαραίτητο η κύστη να είναι χαλαρή και ο σφιγκτήρας σε σύσπαση. Από την άλλη πλευρά προκειμένου να επέλθει η ούρηση πρέπει η κύστη να συσπαστεί και ο σφιγκτήρας να χαλαρώσει προκειμένου να υπάρξει πλήρης και εύκολη αποβολή των ούρων. Οι κύριες λειτουργίες του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος ρυθμίζονται από το νευρικό σύστημα που συντονίζει την κύστη και τον σφιγκτήρα.
Η δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος, λόγω κάποιας νόσου ή τραυματισμού, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα προβλήματα στην αποθήκευση και την αποβολή των ούρων. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για νευρο-ουρολογικές διαταραχές.
Οι νευρολογικές παθήσεις που σχετίζονται συχνότερα με διαταραχές της ούρησης είναι:
• Πολλαπλή σκλήρυνση
• Κάκωση του νωτιαίου μυελού
• Νόσος του Parkinson
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Άνοια
• Νευροπάθεια
Ο διαβήτης και η κατάχρηση αλκοόλ επηρεάζουν το νευρικό σύστημα, παρόλο που δε θεωρούνται νευρολογικές παθήσεις, και σχετίζονται συχνά με ανωμαλίες κένωσης.
Γενικά τα ουρολογικά προβλήματα που αρχίζουν μετά από απότομες αλλαγές, όπως μία κάκωση του νωτιαίου μυελού, τείνουν να είναι σοβαρότερα από αυτά που οφείλονται σε χρόνιες καταστάσεις. Το είδος των συμπτωμάτων που αντιμετωπίζει ο ασθενής εξαρτώνται από το σημείο στο οποίο εντοπίζεται η νευρολογική διαταραχή.
Η νευρολογική διαταραχή του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει διάφορες βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες επιπλοκές. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ουρολόγο αν έχετε ένα ή περισσότερα από το παρακάτω συμπτώματα:
• Αργή ή ατελή κένωση της κύστης
• Καμία αίσθηση της κύστης
• Αίσθηση πλήρωσης στην κοιλιακή χώρα
• Σπαστική κύστη, δεν γνωρίζετε πότε ή εάν θα ουρήσετε
• Συχνή και επιτακτική ανάγκη να αδειάσετε την κύστη σας, μέρα ή νύχτα, που είναι δύσκολο να αναβάλετε
• Ακράτεια
• Πόνο στην κύστη ή στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
Για τη διάγνωση των νευρο-ουρολογικών συμπτωμάτων σας ο/η γιατρός σας θα σας ζητήσει το πλήρες ιατρικό ιστορικό σας και θα προχωρήσει στην κλινική σας εξέταση. Μπορεί να σας ζητηθεί να συμπληρώσετε ένα ημερολόγιο κύστης καθώς και ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με την ποιότητα της ζωής σας. Ο/Η θεράπων ιατρός σας θα αποφασίσει αν απαιτούνται επιπρόσθετες εξετάσεις όπως:
• Αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις
• Ουροδυναμικός έλεγχος (έλεγχος του τρόπου με τον οποίο γεμίζει και αδειάζει η κύστη σας με μετρήσεις των πιέσεων που αναπτύσσονται)
• Υπέρηχοι ή άλλοι απεικονιστικοί έλεγχοι
Κύριος στόχος της αντιμετώπισης των νευρο-ουρολογικών προβλημάτων είναι η προστασία των οργάνων του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος, δηλαδή των ουρητήρων και των νεφρών. Ο ουρολόγος σας μπορεί να προτείνει θεραπεία προκειμένου να προστατεύσει τη λειτουργία των νεφρών σας ακόμη κι αν δεν υποφέρετε από ενοχλητικά συμπτώματα. Σε κάθε περίπτωση πάντως η βελτίωση της ποιότητας της ζωής σας αποτελεί σημαντικό στόχο της θεραπείας:
• Συντηρητική μη επεμβατική αντιμετώπιση
• Φαρμακευτική αγωγή
• Μετρίως επεμβατικές θεραπείες
• Χειρουργική επέμβαση